De kunst van aanwezig blijven in een conflict
This is a subtitle for your new post
Aanwezig blijven is geen truc maar een vaardigheid — en iedereen kan die leren.
De kunst van aanwezig blijven in een conflict
Inleiding
Conflicten zijn onvermijdelijk. In relaties, in teams, in organisaties: overal waar mensen samenwerken, schuurt het soms. De meeste mensen reageren vanuit automatisme. Ze trekken zich terug, worden stiller, harder, feller of juist rationeel op een manier die meer afstand creëert dan oplost. Aanwezig blijven in een conflict vraagt iets anders: rust, zelfreflectie, moed en het vermogen om de mens achter het gedrag te blijven zien.
Binnen mijn werk als businesscoach, psychosociaal therapeut (ACT) en begeleider in persoonlijke ontwikkeling zie ik het telkens opnieuw gebeuren. Mensen voelen zich overspoeld door emoties, overtuigingen en oude patronen. En toch… er is altijd ruimte om te blijven staan. Aanwezig, helder, volwassen. In deze blog neem ik je mee in hoe je dat doet — met voorbeelden, praktische tips en een nuchtere, menselijke blik die past bij de stijl van Wantij Business Coaching.
Waarom conflicten je zo raken
Conflicten zijn nooit alleen over het onderwerp dat wordt besproken. Ze zijn verweven met je geschiedenis, je persoonlijkheid en je overtuigingen.
Wanneer iemand iets zegt wat je triggert, gebeurt er van alles intern:
- Je lichaam reageert: spanning, versnelling van ademhaling, schouders die omhoog kruipen.
- Je gedachten schieten in overdrive: 'Zie je wel... dit gebeurt altijd... ik moet mezelf beschermen…'
- Je oude patronen nemen het stuur over: vluchten, vechten of bevriezen.
Vanuit mijn werk weet ik: een conflict laat niet zien wat er mis is, het laat zien waar je aan gehecht bent. Waar je verlangt naar begrip, veiligheid of erkenning. Wanneer je dat begrijpt, krijgt een conflict een heel andere functie — het wordt informatie in plaats van bedreiging.
Praktijkvoorbeeld
Een manager die ik onlangs begeleidde, merkte dat hij steeds fel reageerde wanneer een collega hem corrigeerde. Niet omdat die collega ongelijk had, maar omdat hij zich niet erkend voelde. Zijn reactie had dus niets te maken met het onderwerp en alles met een oud patroon waarin hij vroeger verantwoordelijk werd gehouden voor dingen die hij niet kon controleren.
Toen hij dat inzag, veranderde zijn manier van reageren. Conflict werd niet langer een strijd, maar een signaal.
Aanwezig blijven begint bij even stilstaan
Even stilstaan is geen zwakte, het is een strategie. Een conflict vervormt namelijk je perceptie: je ziet minder, hoort minder en vult meer in.
Wat helpt?
Je lichaam eerst
Adem omlaag, letterlijk. Niet oppervlakkig in je borst, maar richting je buik.
Een paar rustige ademhalingen maken je zenuwstelsel minder reactief. Het geeft tijd aan je brein om weer toegang te krijgen tot logisch denken.
De observator in jezelf activeren
In ACT (Acceptance & Commitment Therapy) werken we met het principe van “de waarnemer”: het deel van jezelf dat kan kijken naar je gedachten en emoties zonder er volledig door meegezogen te worden.
In een conflict kun je dat inzetten door intern te benoemen wat er gebeurt:
- Ik merk dat ik boos word.
- Ik voel spanning in mijn schouders.
- Mijn gedachten beginnen te versnellen.
Deze simpele observaties brengen je terug naar aanwezigheid in plaats van automatisme.
Blijven bij jezelf zonder weg te lopen
Aanwezig blijven betekent niet dat je passief blijft of dat je alles laat gebeuren. Aanwezig blijven betekent dat je bewust kiest hoe je reageert.
De kunst van begrenzen zonder harde randen
Veel mensen denken dat grenzen stellen hetzelfde is als fel worden of “voor jezelf opkomen”.
Grenzen zijn juist zacht en helder. Bijvoorbeeld:
- “Ik hoor wat je zegt, maar ik kan hier nu niet op reageren. Ik wil dit straks verder bespreken.”
- “Wat je nu zegt raakt me. Ik wil dit wel bespreken, maar dan op een andere toon.”
Je hoeft een grens niet te verdedigen. Een grens ís een duidelijkheid.
Een praktijkvoorbeeld uit coaching
Een ondernemer vertelde dat ze dichtklapte wanneer haar zakenpartner kritiek gaf. Zodra ze spanning voelde, trok ze zich intern terug. Toen ze leerde om eerst even te ademen, te voelen wat er gebeurde en vervolgens een grens te communiceren, veranderde het hele gesprek.
Niet omdat de ander ineens anders deed, maar omdat zij aanwezig bleef en niet vluchtte.
De mens achter het gedrag blijven zien
Aanwezig blijven in een conflict betekent dat je niet meebeweegt in het gedrag van de ander, maar dat je nieuwsgierig blijft naar wat er schuilgaat achter die woorden.
Wat je ziet, is zelden het echte probleem
Boosheid is vaak een dekmantel voor pijn.
Stilte is vaak een dekmantel voor angst.
Felheid is vaak een dekmantel voor onzekerheid.
In mijn werk zie ik het telkens terug: wanneer iemand ruimte krijgt — echte ruimte — komen er zachtere lagen tevoorschijn. Aanwezig blijven is de sleutel tot het zichtbaar maken van die lagen.
Een voorbeeld uit een teamtraject
Tijdens een sessie barstte een werknemer los tegen zijn leidinggevende. De toon was fel, verwijtend en hard.
Vroeger zou de leidinggevende net zo hard teruggegaan zijn. Nu bleef hij aanwezig, ademde en zei:
“Ik hoor dat dit je raakt. Vertel me wat waarom je zo reageert.....”
Binnen enkele minuten kwam het echte verhaal naar boven: hij voelde zich al maanden niet gezien.
Het conflict werd een ingang naar verbinding.
Aanwezig blijven is geen truc, het is een vaardigheid
Vaardigheden ontwikkel je door oefening, niet door theorie. Daarom deel ik hieronder concrete handvatten die je in elke situatie kunt toepassen.
Tip 1: Geef je lichaam een rol
Je lichaam is je eerste signaalgever. Let op je ademhaling, je handen, je kaak.
Zodra je het opmerkt, vertraag je automatisch.
Tip 2: Spreek vanuit "ik"
“Ik” is helder. “Jij” is aanval.
Zeg niet: “Jij luistert nooit.”
Zeg wel: “Ik merk dat het me onrustig maakt wanneer ik het gevoel heb dat we langs elkaar heen praten.”
Tip 3: Stel een eenvoudige vraag
Een conflict kalmeert wanneer iemand zich gehoord voelt.
Voorbeelden:
“Wat raakt je het meest in dit gesprek?”
“Wat heb je nu van mij nodig om verder te kunnen?”
Tip 4: Gebruik tijd als hulpmiddel
Je hoeft niet meteen te reageren.
Zeg gerust: *“Ik wil dit goed doen. Geef me even een paar minuten.”*
Tip 5: Houd het klein
Je hoeft niet meteen het hele conflict op te lossen.
Het enige wat je vandaag hoeft te doen, is aanwezig zijn in het moment.
De rol van persoonlijke patronen en Human Design
Mensen reageren anders in conflicten. Waar de een scherp wordt, trekt de ander zich terug. Dit heeft niet alleen te maken met karakter, opvoeding of eerdere ervaringen, maar ook met diepere lagen van persoonlijkheid en energie.
Vanuit mijn analytische werk en kennis van Human Design zie ik dat sommige mensen van nature snel reageren, terwijl anderen juist eerst intern verwerken. Sommige types kunnen moeiteloos de regie houden in een gesprek, terwijl anderen vooral reageren op de energie van de ander.
Aanwezig blijven betekent dus ook: begrijpen waarom je reageert zoals je reageert. Hoe beter je jezelf kent, hoe makkelijker je in het moment kunt schakelen naar een volwassen, rustige aanwezigheid.
De kracht van oordeelloos luisteren
Oordelen hebben we allemaal, het is menselijk. In een conflict is het echter niet raadzaam om vanuit een oordeel te reageren, dat vergroot het conflict. Oordeelloos luisteren begint met even stilstaan, herkennen en erkennen dat je een oordeel hebt.
Wanneer je oordeelloos luistert — zonder direct in te vullen, te analyseren of te verdedigen — ontstaat er ruimte.
Het mooie is: je hoeft het niet eens te zijn met iemand om hem te begrijpen.
Oefening: drie minuten oordeelloos luisteren
Dit lijkt simpel, maar is intens krachtig.
De volgende keer dat iemand gefrustreerd is, luister dan drie volledige minuten.
Geen onderbrekingen.
Geen correcties.
Geen oplossingen.
Alleen luisteren.
In coaching werkt deze oefening vaak als een doorbraak. Mensen voelen zich gezien, en dat haalt de grootste spanning al weg.
Wanneer aanwezigheid moeilijk wordt
Soms is een conflict zo geladen dat het voelt alsof je wordt opgeslokt.
In dat soort situaties helpt het om terug te gaan naar het meest basale anker dat je hebt: jezelf.
- Niet de rol die je speelt.
- Niet het gelijk dat je wilt.
- Niet het patroon dat je kent.
Maar de versie van jezelf die rustig, volwassen en helder is.
Jarenlang werken met mensen leert me dat iedereen die versie in zich heeft. Het is geen luxe, geen talent, maar een innerlijke plek die altijd bereikbaar blijft — zelfs midden in een storm.
Samenvatting
- Conflicten raken oude stukken, niet alleen het onderwerp zelf.
- Aanwezig blijven begint bij vertragen, ademen en observeren.
- Grenzen kunnen zacht, helder en volwassen zijn.
- Achter fel gedrag schuilt vaak een diepere behoefte.
- Zelfkennis, patronen en Human Design spelen een grote rol in hoe je reageert.
- Oordeelloos luisteren is een krachtige de-escalator.
- Aanwezig blijven is geen truc maar een vaardigheid — en iedereen kan die leren.
Klaar om te groeien in hoe jij omgaat met conflict?
Wil je dit soort thema’s verder onderzoeken, verdiepen of praktisch toepassen in je leven of werk?
Ik begeleid je graag in jouw proces.
👉 https://www.wantijbusinesscoaching.nl/#Kennismaken
**Meta title:** De kunst van aanwezig blijven in een conflict | Wantij Coaching
**Meta description:** Leer hoe je rustig en aanwezig blijft in conflicten. Praktische tips, voorbeelden en inzichten uit coaching voor meer grip en verbinding.
Recente artikelen













